آشنایی با برخی از بزرگان یوگا- سوامی ویوکاناندا

آشنایی با برخی از بزرگان یوگا- سوامی ویوکاناندا (2)

                  

اگر حرکات یوگا موجب بهبودی بیماری‌ها می‌شد، قطعاً باید بر روی جسم راما کریشنا و سوامی ویوکاناندا که از بزرگترین یوگی‌ها محسوب می‌شوند، تأثیر می‌گذاشت و مانع مرگ ایشان به وسیله بیماری می‌گردید.

در یادداشت گذشته پیرامون «دوران نخست زندگی سوامی ویوکاناندا؛ یعنی از تولّد وی تا مرگ استادش، راما کریشنا» سخن گفته شد. در این یادداشت «دوران دوّم زندگی وی؛ یعنی از دستیابی به جایگاه استادی تا مرگ او» را مورد بررسی قرار می‌دهیم. 
پس از مرگ راما کریشنا، سوامی ویوکاناندا به عنوان یکی از بزرگترین و نزدیکترین شاگردان وی به شهرت بسیاری دست یافت. سوامی مدرسه‌ای تأسیس کرد و در آن به تربیت شاگردان خود پرداخت. او در جریان آموزش‌هایش، تلاش می‌کرد تا از طریق مراقبه شاگردان خود را به آرامش و درجات معنوی برساند. خود وی در مورد آموزش‌هایش در این مدرسه آورده است: «در جریان این آموزش‌ها، ما به هیچ چیز فکر نمی‌کردیم؛ حتّی به وجود داشتن یا نداشتن جهان (1)». این عبارات گویای آن است که بزرگترین و برجسته‌ترین یوگی‌ها همچون سوامی یوکاناندا، هدفشان از مراقبه و انجام حرکاتی چون مدیتیشن، «قرار دادن ذهن در یک حالت خلأ و خلسه» است، نه «رشد حالات‌ آگاهی» و «کمک به فّعالیت‌های ذهنی و فکری انسان» و یا «ارتباط با خدا». بعلاوه، آرامشی که از طریق انجام حرکات یوگا و فکر نکردن به هیچ چیز حاصل می‌شود، در واقع خستگی ذهنی‌ای است که به واسطه تلاش در جهت فکر نکردن و قرار دادن ذهن در یک حالت بن‌بست حاصل شده و از همین رو، زودگذر بوده و به جای پاسخگویی به نیاز انسان به آرامش، بدتر عطش او را برای کسب آرامش بیشتر می‌کند. 
سوامی در سال 1888 میلادی سفرهای خود را به منظور ترویج افکار و عقاید یوگا در هند آغاز کرد ( 2) و در جریان مسافرت‌هایی که در طی پنج سال به مناطق مختلف هند داشت، علاوه بر انتشار عقاید یوگا، با آداب و رسوم مناطق مختلف کشورش آشنا شد (3). پس از این دوران بود که سوامی تصمیم گرفت به منظور ترویج یوگا به خارج از هند مسافرت کند. از همین رو در سال 1893 به ژاپن مسافرت کرد و از آنجا به چین، کانادا و امریکا رفت (4). سخنرانی وی در «پارلمان ادیان جهان» که در شهر شیکاگو برگزار گردید و عباراتی که از سوی برگزار کنندگان این پارلمان و نشریات امریکایی پیرامون عظمت و بزرگی او بیان شد، موجب گردید تا وی به شهرت جهانی دست یابد (5). پس از این سخنرانی بود که ترویج یوگا سرعت بسیار چشمگیری گرفت و سوامی اقدام به برگزاری جلسات آموزشی در نقاط مختلف امریکا کرد و شاگردان بسیاری را در این کشور تربیت نمود (66). بنابراین، آنچه که موجب شهرت سوامی در میان مردم اروپا و امریکا شد، صرفاً افکار و عقاید منتشر شده از وی نبود؛ بلکه حجم وسیع تبلیغاتی که در آن دوران پیرامون شخصیّت و عقاید سوامی ویوکاناندا صورت گرفت را می‌توان به عنوان یکی از مهمترین و اصلی‌ترین علل شهرت وی و رشد چشمگیر یوگا در اروپا و امریکا دانست.
سوامی در سال 1897 میلادی و پس از برگزاری دوره‌های متّعدد آموزش یوگا در کشورهای اروپایی و امریکایی و تربیت شاگردانی در این کشورها، به هند بازگشت و فعالیت‌های خود را ادامه داد و در سال 1899 مجدّداً به شیکاگو رفت  و مراکز مختلفی را در امریکا تأسیس کرد (7). 
در سال 1901 میلادی سوامی با بیماری‌های متعدّدی مواجه گردید و همین مسئله موجب شد تا فعّالیت‌های خود را محدود سازد (8). وی در نهایت در سال 1902 بر اثر پارگی یک رگ خونی در مغزش درگذشت (9). 
نکته قابل توجّهی که در زندگی راما کریشنا و سوامی ویوکاناندا وجود دارد و کمتر بدان توجّه شده، این است که هر دو در پایان عمر خود بیمار شدند و در اثر بیماری نیز جان خود را از دست دادند. با توجّه به این مسئله باید گفت ادّعاهای بسیاری از مروّجین یوگا که معتقد هستند حرکات یوگا موجب بهبود بیماری‌های مزمن می‌گردد، مسئله‌ای است که باید بررسی بیشتری بر روی آن داشت؛ چرا که اگر حرکات یوگا موجب بهبودی بیماری‌ها می‌شد، قطعاً باید بر روی جسم راما کریشنا و سوامی ویوکاناندا که از بزرگترین یوگی‌ها محسوب می‌شوند، تأثیر می‌گذاشت و مانع مرگ ایشان به وسیله بیماری می‌گردید. 
ذکر این نکته نیز ضروری است که ما به هیچ وجه به دنبال زیر سؤال بردن تأثیر حرکات ورزشی و امید به زندگی در بهبود بیماری‌ها نیستیم، بلکه با بیان این عبارات در صدد هستیم که مشخّص سازیم بهبودی‌هایی که در برخی از موارد در اثر انجام حرکات یوگا صورت می‌پذیرد، هیچ ارتباطی با این عرفان نداشته و صرفاً به دلیل انجام حرکات ورزشی موجود در این عرفان و امید به زندگی‌ای است که در بیماران وجود دارد.

به یاری خدا ادامه دارد ...